مطالعه ساختار سرعتی پوسته و سازوکار گسلش در زون گسلی امتداد لغز تبریز

Authors

  • آن پل مرکز ژئوفیزیک و تکتونوفیزیک دانشگاه ژوزف فوریه گرونوبل، فرانسه
  • دنیس هاتسفلد مرکز ژئوفیزیک و تکتونوفیزیک دانشگاه ژوزف فوریه گرونوبل، فرانسه
  • علی سیاهکالی مرادی مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، تهران، ایران پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله، تهران، ایران
  • محمد تاتار پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله، تهران، ایران
Abstract:

گسل شمال تبریز یکی از گسل‌های فعال در شمال باختر ایران است. وجود این گسل سبب بالا رفتن خطر لرزه‌ای در این ناحیه از کشور از جمله شهر تبریز با جمعیتی بالغ بر 6/1 میلیون نفر شده ‌است. به‌منظور بررسی و تعیین هندسه و نحوه حرکت این گسل، به مدت 3 ماه، شبکه‌ای متراکم از 40 ایستگاه لرزه‌نگاری 3 مؤلفه در اطراف قسمت مرکزی گسل تبریز که از قسمت شمالی شهر تبریز عبور می‌کند، نصب شد. با استفاده از خرد زمین‌لرزه‌های ثبت شده در شبکه موقت نصب شده و بیش از 6 سال داده‌های ثبت شده در شبکه دائمی 8 ایستگاهی تبریز، مدل یک بعدی سرعتی پوسته در این ناحیه تعیین شد. نتایج کار نشان می‌دهد که پوسته بالایی در این ناحیه، از لایه‌ای از رسوبات  با ستبرای میانگین 6 کیلومتر (VP= 5.23 km s-1) در بالای یک لایه بلورین با ستبرای میانگین 18 کیلومتر (VP= 5.85 km s-1) تشکیل شده ‌است. این دو لایه بر روی یک نیم فضا با سرعت میانگین VP= 6.54 km s-1  قرار دارند که با توجه به محدودیت عمقی زمین‌لرزه‌های ثبت شده، نمی‌توان ستبرای این لایه را تعیین کرد.  زمین‌لرزه‌های تعیین محل شده با دقت بالا، حاکی از فعالیت لرزه‌ای در امتداد گسل شمال تبریز هستند. بررسی دقیق محل کانونی زمین‌لرزه‌ها در مقاطع مختلف، نشان‌دهنده شیب تند به سمت شمال خاوری در قسمت‌های باختری و میانی گسل شمال تبریز و شیب تند به سمت جنوب باختری در قسمت خاوری این گسل است. تمامی ساز وکارهای محاسبه شده، بیانگر حرکت امتداد لغز راست‌گرد در این گسل هستند. سازو‌کارهای محاسبه شده، با مقاطع کانونی زمین‌لرزه‌ها همخوانی داشته و نشان‌دهنده وجود نیرو با مؤلفه کششی در قسمت‌های خاوری گسل در مقایسه با وجود نیرو با مؤلفه تراکمی در قسمت باختری گسل هستند. سازوکارهای مشاهده شده در تحقیق ما و نتایج مطالعات مربوط به اندازه‌گیری‌های سرعت حرکت در این منطقه به کمک GPS بیانگر این مطلب است که گسل شمال تبریز یکی از مجموعه گسل‌های امتداد لغزی است که سبب تسهیل حرکت افقی قسمتی از پوسته به سمت شمال خاور در این ناحیه متراکم شونده، می‌شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ساختار سرعتی پوسته در حاشیه شمال غربی زون ایران مرکزی

در این مطالعه ساختار سرعتی پوسته در زیر دو ایستگاه باند پهن شبکه لرزه­نگاری ملی ایران (INSN)، آشتیان-اراک (ASAO) و نائین (NASN)، واقع در حاشیه شمال غربی ایران مرکزی نزدیک شهرهای آشتیان و نائین با روش برگردان هم‌زمان توابع گیرنده موج P و منحنی­های پاشندگی سرعت فاز و گروه موج رایلی مورد بررسی قرار گرفت. جهت تعیین توابع گیرنده از روش تکرار واهمامیخت در حوزه زمان و دور لرزهایی با طول مسیر دایره بزر...

full text

ساختار سرعتی پوسته در حاشیه شمال غربی زون ایران مرکزی

در این مطالعه ساختار سرعتی پوسته در زیر دو ایستگاه باند پهن شبکه لرزه­نگاری ملی ایران (insn)، آشتیان-اراک (asao) و نائین (nasn)، واقع در حاشیه شمال غربی ایران مرکزی نزدیک شهرهای آشتیان و نائین با روش برگردان هم زمان توابع گیرنده موج p و منحنی­های پاشندگی سرعت فاز و گروه موج رایلی مورد بررسی قرار گرفت. جهت تعیین توابع گیرنده از روش تکرار واهمامیخت در حوزه زمان و دور لرزهایی با طول مسیر دایره بزر...

full text

ساختار سرعتی پوسته و عمق ناپیوستگی موهو در مرکز ایران

ساختار سرعتی پوسته و عمق ناپیوستگی موهو در زیر 7 ایستگاه لرزه نگاری باند پهن آفریز ((AFRZ، کوهدشت (TKDS)، پرواده (TPRV)، نستنج ((TNSJ، انارک (ANAR) و کارشاهی (KRSH) مربوط به مرکز لرزه‌نگاری کشوری (IRSC) و ایستگاه یزد (YZKH) مربوط به مرکز ملی شبکه لرزه-نگاری باندپهن ایران ( (INSNواقع در مرکز ایران با استفاده از روش برگردان همزمان توابع انتقال گیرنده موج P و منحنی‌های پاشندگی سرعت گروه امواج رایل...

full text

گسلش و مورفوتکتونیک در زون بخاردن-قوچان

زون گسل بخاردن-قوچان در فاصله 150 کیلومتری شمال شرق مشهد از برجسته ترین چهره های توپوگرافی-ساختمانی مرکز کپه داغ در بین شهرهای قوچان، ‏شیروان و بجنورد است. مجموع گسل های امتداد لغز-راستگرد قوچان، باغان-گرماب، شیروان و غلامان-سومبار با روند شمالغرب-جنوبشرق از مهم ترین گسل های ‏این زون بوده که فعالیت نوزمین ساختی آنها در نهشته های کواترنری قابل ردیابی است. انتهای این گسل ها به صورت رورانده است. ط...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 18  issue 70

pages  140- 153

publication date 2009-01-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023